Principi i standardi

Ovim pravilnikom propisana su pravila za organiziranje Skupštine građana Mostara, u daljem tekstu „Skupština“.

Skupština je proces demokratskog odlučivanja nasumično odabrane grupe stanovnika Mostara čiji je sastav usklađen sa demografskim kriterijima predviđenim u članku 10. stav 3. ovog pravilnika.

Svrha Skupštine je donošenje najboljih mogućih rješenja u vezi s predmetom koji Skupština razmatra, uzimajući u obzir zajedničko dobro stanovnika Mostara.

Informacije i materijali koji se odnose na Skupštinu objavljeni su na web stranici: www.mostargradimo.ba.

Skupština građana se rukovodi sljedećim principima i standardima:

1. Demokratija je za svakoga.
2. Cjelokupan proces treba biti organizovan na fer i vjerodostojan način.
3. Svi su suvereni u demokratiji.
4. Cilj demokratije je poboljšanje kvaliteta života.
5. Smisao Skupštine građana je da se postignu kvalitetne i dobro promišljene odluke.

Skupština je organizovana u skladu sa narednim pravilima:

1) Nasumični odabir članova Skupštine – nasumični odabir provodi se u dvije faze:u prvoj fazi se pozivaju slučajno odabrani stanovnici da učestvuju, a u drugoj fazi se metodom slučajnog uzorka biraju finalni učesnici, uključujući njihove zamjene. Svaki stanovnik Mostara koji ispunjava uslove za učestvovanje u Skupštini potencijalno može dobiti pozivnicu;

2) Demografska reprezentativnost Skupštine – sastav Skupštine trebao bi se široko podudarati s demografskim profilom Mostara. Cilj je stvoriti „mikrokosmos“ grada. Brojnost grupe omogućuje široku raznolikost mišljenja. Naknada za učešće se osigurava svim članovima Skupštine;

3) Nezavisnost Koordinacionog tima koji će voditi Skupštinu – Koordinacioni tim ima konačni sud u vezi s procesnim odlukama, pod uslovom da su u skladu sa pravilima Skupštine;

4) Članovi Skupštine mogu odlučiti da pozovu dodatne eksperte i svjedoke; 

5) Najširi praktični raspon perspektiva (mišljenja) uključen je u fazu učenja – ako postoje različita rješenja i pogledi o nekoj temi, idealno bi bilo da svi budu predstavljeni tokom faze učenja (stručnjaci i / ili svjedoci). Može se primijeniti metoda kombinovanja pogleda zbog vremenskih ograničenja ili drugih praktičnih razmatranja. Prezentacije mogu biti u obliku video zapisa, pisane bilješke ili drugog medija;

6) Inkluzivnost Skupštine  – bilo koja organizacija, državna ili lokalna vlast, neformalna grupa ili instititucija čiji je opis posla i ekspertiza relevantna za tematiku Skupštine ima pravo da predstavi svoje mišljenje članovima Skupštine. Uloga Koordinacionog tima je samo da verifikuje da li lokalni akteri ispunjavaju definisane kriterije iz Pravilnika, te su u tom slučaju automatski prihvaćeni. Zbog ograničenog vremenskog okvira i potencijalno velikog broja lokalnih aktera, metodologija izbora njihovog predstavnika (od strane samih lokalnih aktera) se može koristiti. U ovom slučaju, različitost pogleda po pitanju teme treba biti uzeta u razmatranje;

7) Program Skupštine uključuje deliberaciju od strane članova Skupštine – diskusije koje uključuju promišljeno slušanje i razmatranje opcija koji su ključni elementi Skupštine. Program treba uključiti diskusije u manjim grupama kao i plenarne sesije kako bi se maksimalno iskoristile mogućnosti da se raspravlja i čuje svačije mišljenje. Faza deliberacije treba biti pripremljena i vođena od strane stručnih facilitatora;

8) Otvorenost – svi građani Mostara su u mogućnosti da dostave mišljenje Skupštini u pisanoj formi, kroz komentar ili prijedlog na mail skupstina.gradjana@mostar.ba. 

9) Dovoljno vremena za refleksiju članova Skupštine – obezbjeđivanje dovoljno vremena za refleksiju je neophodno kako bi se došlo do dobro osmišljenih odluka. Članovi skupštine bi trebali biti u mogućnosti da produže svoje sastanke – njihovo trajanje i broj – ukoliko to odluče (a što je predmet budžetskih ograničenja i neophodnog broja članova Skupštine da prisustvuje);

10) Transparentnost – sve prezentacije tokom faze učenja se objavljuju javno i snimaju. Svi materijali predstavljeni Skupštini su dostupni javno. Po završetku Skupštine, Koordinacioni tim objavljuje izvještaj sa detaljnom metodologijom koja je korištena.  

11) Vidljivost – građani Mostara su informisani da se Skupština održava. Informacija o tome na koji način se mogu uključiti i pratiti rad Skupštine je dostupna.